تحولات کشورهای غرب آسیا و شمال افریقا؛ پروژه یا پروسه
نویسندگان
چکیده مقاله:
در بررسی تحولات جدید در جهان اسلام و سقوط دیکتاتورهای جهان عرب، تناقضی گفتمانی وجود دارد؛ گفتمانی معتقد است این خیزش‌ها از درون جوشیده و ریشه در پیشینه اسلامی، واقعیات تاریخی، تمدنی، فرهنگی و اجتماعی این کشورها دارد و به صورت یک پروسه و فرایند است. گفتمان دیگر ادعا می‌کند تحولات اخیر، پروژه جدید امریکا برای منطقه است. حامیان این دیدگاه معتقدند که این خیزش‌ها را امریکا به طور غیرمستقیم به وجود آورده است تا شکل و ساختار منطقه، کاملاً وابسته و همچنان در جهت حفظ و تعمیق منافعشان باشد. بنابراین، پرسش اصلی مقاله عبارت است از اینکه «انقلاب‌های صورت‌گرفته در کشورهای غرب آسیا و شمال افریقا پروسه است یا پروژه؟» فرضیه مقاله نیز عبارت است از اینکه برخلاف تصور برخی سیاست‌مداران و نظریه‌پردازان که انقلاب‌های خاورمیانه و شمال افریقا را پروژه‌ای غربی تصور می‌کنند، در بررسی تحولات جدید در جهان اسلام و سقوط دیکتاتورهای جهان عرب، تناقضی گفتمانی وجود دارد؛ گفتمانی معتقد است این خیزش‌ها از درون جوشیده و ریشه در پیشینه اسلامی، واقعیات تاریخی، تمدنی، فرهنگی و اجتماعی این کشورها دارد و به صورت یک پروسه و فرایند است. گفتمان دیگر ادعا می‌کند تحولات اخیر، پروژه جدید امریکا برای منطقه است. حامیان این دیدگاه معتقدند که این خیزش‌ها را امریکا به طور غیرمستقیم به وجود آورده است تا شکل و ساختار منطقه، کاملاً وابسته و همچنان در جهت حفظ و تعمیق منافعشان باشد. این تحولات، محصول حوادث تاریخ معاصر این کشورها و به صورت یک پروسه است. نویسنده در این نوشتار با بررسی دلایل مدعیان هر دو گفتمان و با کنکاش در موج جدید بیداری اسلامی که با ویژگی‌هایی چون اسلام‌خواهی، استبدادستیزی و استکبارستیزی همراه بوده، به این نتیجه دست یافته است که این تحولات، ریشه در پیشینه اسلامی، واقعیات تاریخی و تمدنی، فرهنگی و اجتماعی این کشورها داشته و به صورت یک پروسه و فرایند است.
منابع مشابه
تحلیل بحران‌های ژئوپلیتیکی جهان اسلام در دهه گذشته (مطالعه موردی جنوب غرب آسیا و شمال افریقا)
هدف: جهان اسلام در شرایط کنونی از بحران‌های مختلفی رنج می‌برد و اگر فضای غالب استراتژیک مسلط بر جهان اسلام را فضایی بی‌ثبات و نامناسب از نظر شاخص‌های توسعه پایدار بدانیم سخنی به‌گزاف نگفته‌ایم. هدف این پژوهش ارائه یک مدل بحران‌های ژئوپلیتیکی جهان اسلام را در قالب بحران‌های درون‌کشوری و بین‌کشوری در دو سطح بین کشورهای جهان اسلام و سایر کشورها است. روش:<...
متن کاملاقتصاد تحولات اخیر منطقه خاورمیانه و شمال افریقا
از اواخر سال 2010 میلادی تاکنون، مجموعهای از اعتراضات مردمی برخی خیابانهای منطقه خاورمیانه و شمال افریقا را فراگرفته است. این اعتراضات که تاکنون تغییر رژیم را در برخی از کشورها به دنبال داشته، از نظر چرایی، به وجود نرخ بالای بیکاری جوانان، تورم بالای قیمتها و وجود بیعدالتی اجتماعی و فساد مالی گسترده در بخش عمومی اقتصادهای منطقه، نسبت داده شده است. در عین حال تحلیلگران متمایل به ژئوپلیتیک، عوامل...
متن کاملمجموعه کتاب های جهان اسلام - کتاب اوّل: کشورهای شمال آفریقا و غرب آسیا؛ «مراکش»
مجموعه کتاب های جهان اسلام به مطالعه تغییر و تحولات اجتماعی، سیاسی و اقتصادی کشورهای جهان اسلام به ویژه مناطق استراتژیکی همچون شمال آفریقا، غرب آسیا، آسیای مرکزی و جنوب شرق آسیا در سال‌های 2010 به بعد، پرداخته است. هم اکنون، بیش از یک سال از نهضت‌های بیداری اسلامی ملت‌های مسلمان و شجاع و کهن مصر، لیبی، یمن و بحرین می‌گذرد و عموم مردم جهان، اطلاعات کاملی از خصوصیات نظام سیاسی و مسائل فرهنگی، اق...
متن کاملماهیتشناسی تحولات سال2011 شمال افریقا؛ به‌مثابه جنبش اجتماعی جدید
The uprising and developments in the Arab world that the Tunisian protests began, a wave of requests and political, economic and social demands to other classes of people and then to other countries in the Middle East and North Africa region ,including Egypt. The developments in some of the changing political systems in the region, regional order and also affect the interests and approach powe...
متن کاملتحلیل و بررسی مواضع انگلستان در قبال تحولات اخیر خاورمیانه مطالعه موردی: بحرین، سوریه و مصر
منطقة غرب آسیا و شمال افریقا در طول تاریخ همواره شاهد حوادث و تحولات بزرگی بوده که صرف‌نظر از ریشه‌های آن، با مداخلة قدرت‌های بزرگ فرامنطقه‌ای همراه بوده است. مداخلاتی که در اغلب موارد منجر به تغییر مسیر آن تحولات و انحراف در جریان حوادث منطقه شده است. تحولاتی که از ابتدای سال 2011 تا کنون در کشورهای عربی قارة آسیا و شمال افریقا شاهد آن هستیم به‌خوبی گویای این امر است. نوشتار حاضر در صدد تحلیل ...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 3 شماره 10
صفحات 129- 149
تاریخ انتشار 2014-08-06
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023